Dit kan vooral relevant zijn voor muzikanten in zichzelf leren spelen via internet en dergelijke, zonder persoonlijke begeleiding van een real-life muziekleraar. Nota : persoonlijke ervaringen en meningen kunnen verschillende van anderen. Dus stuur ons gerust je eigen commentaar en bevindingen door!
De “Topgitaristen oefenen hele dagen gitaar” mythe !
De top favorieten onder de mythes van gitaarstudenten en niet-muzikanten, is dat topmuzikanten hele dagen oefenen en dat is de reden waarom ze zo goed zijn. Om deze mythe dadelijk te doorprikken: muzikanten hebben ook een leven, moeten ook eten, slapen, rusten, werken (geld verdienen om rekeningen te betalen) en dagdagelijkse taken uitvoeren zoals hun vuilniszak buiten zetten :-). Ik krijg dan ook steeds de wederkerende vraag “Hoeveel uur per dag moet ik oefenen” en “Na hoeveel tijd kan ik gitaar spelen”. Het is uiteraard verleidelijk en zeer cool om op te kijken naar het (vaak) “schijnleven” van je idolen, maar laten we eventjes realistisch blijven. We zijn mensen van vlees en bloed en hebben limieten, we zijn geen machines waar je na om de zoveel tijd een aantal onderdelen van vervangt. Urenlang ononderbroken gitaar oefenen zal je met zekerheid wel een roes bezorgen alsof je leeft volgens de mythes van je muzikale superheld. Maar weet ook dat je uw lichaam fysieke schade toebrengt en kan resulteren in maandenlang stoppen met gitaar spelen, of erger nog, definitief moet stoppen. Met andere woorden, alle praat over elke dag eindeloos gitaar oefenen zijn niet meer dan stoere praat. Bovendien hoort de mens enkel de succesverhalen op TV, maar vergeet niet dat dit toevallige succes gaat over 1 op 100 miljoen. Dus 1 succesverhaal betekent 99.999.999 mislukkingen. Vergelijk het een beetje met de Lotto … 🙂 ! Conclusie : oefen regelmatig, doch met mate !
Bestaat Superman echt?
Volledig akkoord, er zijn mensen die heel hun leven vettig eten, drinken en roken, en toch wel en gezond 110 jaar worden. Doch vergeet niet dat dit extreem uitzonderlijk is, en dat de kans dat jij zo een supermanlichaam hebt zo goed als nihil is. Maar toch het goede nieuws, heel wat van die lichamelijke problemen kan je beperken of vermijden mits een gezonde houding, voldoende beweging, gezonde voeding, etc. Je ziet enkel het resultaat bij bekende artiesten, maar wat je niet wil of zal horen van muzikanten is de keerzijde van de medaille. Zag je topgitarist Kirk Hammett al eens optreden met tape rond zijn hand … stoer, of toch niet? De echte reden is uiteraard slijtage. Gitaristen die hun plectrum niet meer kunnen vasthouden, drummers die hun sticks met tape moeten vastplakken aan hun handen, sad but true. Ooit horen spreken over springduim, artrose, geknelde rugzenuwen (met verlies van gevoel in de arm), geknelde polszenuwen (Carpale Tunnel Syndroom), tenniselleboog, … zal ik nog even verder gaan? Dus … take care of your body !
No pain no gain … really?
Luister naar je lichaam : wanneer je pijn krijgt en je lichaam zegt “stop” … stop dan ook ! No pain no gain zeggen we allemaal wel eens al lachend, maar pijn is een signaal van je lichaam om te vertellen dat je boven je limieten gaat en moet stoppen, zoniet beschadig je het lichaam op langere termijn. Op de tanden bijten en toch nog verder oefenen? Uw keuze, maar je kan daardoor nadien misschien wel eens maandenlang out-of-business zijn door je lichaam te overbelasten. Zeg dus liever eens : “genoeg voor vandaag”, of, “ik speel vandaag eens geen muziek en gitaar”.
Mental overkill … muziek spelen werkt geestesverruimend maar ook belastend.
Ooit al gemerkt, je oefent op iets, en hoe langer je oefent hoe slechter het wordt? Yes that’s it! Stop met vloeken en stop de frustraties, zet je gitaar in de kast en ga iets anders doen. De dag erna zal je merken, met een frisse geest zal het plots wel lukken. Rust roest? Neen hoor, neem gerust pauze, laat je lichaam fysiek en mentaal rusten. Het zijn flauwe grappen van gitaristen die beweren ELKE DAG gitaar te spelen, 7 dagen op 7, 365 dagen per jaar. Ga je 2 weken op vakantie? Laat verdorie die gitaar thuis en geniet van uw vakantie. Je komt uitgerust thuis en zal beter spelen dan voordien!
De belangrijke muzikantenleeftijd van 35 – 45 jaar … watch it !
Vele professionele muzikanten krijgen fysieke problemen, vaak met de handen, tussen de leeftijd van 35 a 45 jaar. We spreken hier dan uiteraard over mensen die van kindsbeen af muziekinstrumenten bespelen! Begin van in het begin zorg te dragen voor lichaam en geest. Ik hoor gitaristen die op een dag 2 gigs doen van 4 uur, en klagen dan over pijn aan de handen etc. Tja, je oogst wat je zaait nietwaar? Maak eens snel een berekening. Hoeveel keer gebruik je bv de wijsvinger in een song? Sommige songs bevatten honderden noten, hetgeen de vingers, gewrichten en pezen belasten met een herhalende beweging van 1000-en keren.
Nieuwe techniek of nieuwe gitaar? Zorg dat je gitaar comfortabel bespeelbaar is!
Elke gitaar is anders en moet ingespeeld worden – i.e. je lichaam moet er aan wennen. Kies tevens ook de juist halsdikte, body en gewicht. Sommige mensen hebben kortere vingers, kleinere handen, minder kracht in de vingers. Neem je tijd om een gepaste gitaar te vinden, een nieuwe gitaar in te spelen of te wennen aan nieuwe technieken. Tijdens de repetitie moet je maar eens voor de fun aan de bassist vragen om eventjes om te wisselen van instrument. Je zal wel snel merken wat ik daarmee bedoel :-). Ga naar de muziekwinkel en test ALLE gitaren totdat je een comfortabel gevoel krijgt bij de nekdikte, breedte, actie (hoogte tussen snaren en frets), snaardikte, gewicht van de gitaar, body afmetingen, etc. Voorbeeldje : een akoestische gitaar klinkt wondermooi, in het bijzondere grote modellen. Maar neem gerust zo eens een Gibson Jumbo vast, en je snapt waarom niet iedereen daar zo eens eventjes een half uur op kan spelen. Maak dan ook duidelijk een onderscheid tussen een studiegitaar (een gitaar die eventueel minder goed klinkt, maar die perfect in de hand ligt, minder vermoeiend is en volledig past volgens jouw lichamelijk profiel) en een performing gitaar (een gitaar met de SOUND die je op dat moment nodig hebt, zoals een jumbo model, kort en krachtig maar dus niet om urenlang te bespelen).
Zoek de “buzz” point van je gitaarhals
Duw zachtjes op een snaar/fret zodat je een buzz (geratel) hoort wegens niet hard genoeg te duwen. Duw steeds ietsjes harder totdat deze buzz verdwijnt, en dat is dan de perfecte knijpkracht die je moet produceren. Heb je het gevoel dat je harder moet duwen dan wat normaal aanvoelt, dat heb je behoefte aan opwarmingsoefeningen en wat krachttraining om de “net-genoeg” duwkracht te ontwikkelen en te memoriseren. Harder duwen dan nodig is een totale verspilling van energie, zal de noten vals doen klinken en kan bovendien op langere termijn leiden tot letsels.
Let op je handpositie
Eigenlijk is dit vrij duidelijk … wring je polsen niet in posities die oncomfortabel of onnatuurlijk aanvoelen. Voelt het niet goed aan, dan is de houding fout en de gevolgen zullen voelbaar zijn op termijn.
Stretch routine oefeningen. Fitness … of niet?
Er zijn een reeks goede stretch oefeningen voor de polsen, ellebogen, armen, schouders, … die je regelmatig zou moeten doen. Begin niet als een gek te fitnessen, want veel van die oefeningen zijn opnieuw erg belastend voor dezelfde gewrichten die je reeds zwaar belast door gitaar te spelen. Het is zeker geen overbodige luxe om eens een kinesist te raadplegen die je de juiste oefeningen kan geven voor jou type muziekinstrument!
Luid spelen is pure extase … maar bescherm je gehoor!
Je gehoor is essentieel zowel als muzikant alsook in het dagelijkse leven. Luid spelen is geweldig leuk, het is de 4e dimensie van muziek : het buikgevoel, trillende vloeren onder je voeten, de frequenties die gieren door je lijf … pure extase! Vergelijk het als een rollercoaster die naar beneden of door een looping raast! Wat een geweldig gevoel! Maar puur hypothetisch, stel dat je 2 uur lang door diezelfde looping zou razen? Nog altijd even leuk (en even gezond)? Kortweg, overdaad schaadt! Wanneer je gitaar oefent en repeteert, zet het volume laag! Niets is zo aangenaam als repeteren op een laag volume zodat je tijdens het muziek spelen elkaar nog kan verstaan. Wil je de 4e dimensie activeren en de volumeknop omhoog zetten, draag dan gehoorbescherming. En niet van die mousse blokjes uit de apotheek, maar laat op maat gemaakte -20db oordopjes maken die de frequenties evenredig filteren. De reguliere oordopjes filteren de frequenties ongelijkmatig waardoor de sound in je oren onrealistisch en onaangenaam wordt: bv hoge tonen vallen meer weg dan lage tonen, waardoor je de neiging hebt de EQ verkeerd in te stellen. De op maat gemaakte oordopjes zijn duur, maar … je hebt slechts 1 paar oren en die zijn onvervangbaar. Lees maar eens over gehoorverlies en tinnitus … en je zal rap naar de audioloog spurten om gehoorbeschermers. Gebrom, gefluit, geruis, altijd en overal voor de rest van je dagen! Gehoorschade kan snel of traag voorkomen. Je kan gerust 30 jaar lang zeer hoge decibels verwerken zonder enige problemen te ervaren, denk je, doch zonder te beseffen stapelt de gehoorschade zich op, en op een dag wordt je potdoof wakker met onomkeerbaar gehoorverlies of tinnitus. Ander voorbeeld is traumatisch, waarbij door een ongeluk of plotse hoge decibels het gehoor onmiddellijk zwaar beschadigd wordt. In dit geval is er een minimaal klein waterkansje dat een snelle medische ingreep het nog kan verhelpen. Maar toch, beter voorkomen dan genezen!
Rust roest? Pauzeren is zeer belangrijk wanneer je oefent !
Ik weet het uit ervaring, eens je gitaar begint te spelen verlies je de tijd uit het oog … . Zet een wekker op wanneer je gitaar oefent. Een instrument leren bespelen gaat absoluut niet progressief, maar gaat in trappen. Je kan maandenlang oefenen en sukkelen op iets zonder enige vooruitgang, en plots de dag erna lukt het wel en maak je een grote sprong vooruit. Dus maak zo veel mogelijk lange termijnplannen over maanden en jaren zodat je dan ook gemotiveerd blijft. Oefen in korte blokken, bijvoorbeeld : 60 minuten = 50 minuten oefenen, 10 minuten pauzeren, opstaan en bewegen, iets eten/drinken, etc. Dit geldt ook voor optredens : neem pauze ! Twee uur lang optreden is een aanval op je lichaam. Uiteraard kan je geen letterlijke pauze nemen en de show onderbreken, maar stel de playlist zodanig op zodat je als gitarist rustpauzes creëert : minder belastende nummers tussendoor met meer open snaren, eventueel een nummer waar je niet of minder meespeelt, een trager nummer, gebruik een capo om barre akkoorden te vermijden, etc. Denk aan oa vocalisten, die gaan ook geen volle 2 uren schreeuwen in een micro! Ook nog een tip tegen vermoeidheid – tijdens optredens vermijd ik zo veel mogelijk barre akkoorden en vervang deze voor zover mogelijk door de typische Jimi Hendrix vingerzetting. Klinkt hetzelfde en is minder belasting!
Opwarmingsoefeningen … saaaaaai, maar geen overbodige luxe.
Stel een persoonlijk opwarmingsroutine programma op, of laat dit opstellen door uw vakkundige gitaarleraar. Dat kan gaan van scales, modes, technische oefeningen, akkoorden, bepaalde songs, … tot en met stretch oefeningen. Begin dit met weinig drukkracht op de vingers en bouw dit op. Maak zo een klein programma van een 15-tal minuten. Ja ik weet het, dit is mooi in theorie doch niet altijd mogelijk qua timing … soms is het uitpakken en podium op zonder opwarming. Maar zie vorig puntje, voorzie in de playlist dan een soort opwarmingsnummer voor alle muzikanten! Idem : een vocalist zal NOOIT een optreden openen met de technisch zwaarste en moeilijkste songs. Ikzelf heb een knijphalter en Gripmaster voor spierversteviging en opwarming voor de vingers en handen, en een expander voor de schouders en ellebogen. De knijphalter en Gripmaster zijn ook zeer handig terwijl je bijvoorbeeld in de wagen zit onderweg naar een gig, of als je staat te wachten voordat je het podium opgaat. Let wel op, gebruik nooit een te zware belasting aangezien dit zeer schadelijk is voor je gewrichten en spieren. Als opwarming gebruik je best soft, light maar zeker niet meer dan een medium! Veel geld kosten die dingen niet, maar sowieso, gezondheid komt altijd op de eerste plaats en daar bespaar je niet op! Deze spullen kan je kopen in gelijk welke fitnesszaak en vaak ook bij een kinesist.
Drink voldoende … water !
Het is nu niet mijn bedoeling om je hier de les te spellen, maar drink voldoende water tijdens gitaar oefenen en optredens, en vermijd (jawel) alcohol. Je geraakt sneller gedehydrateerd dan je denkt – begint vaak met lichte hoofdpijn. Je voelt jezelf stukken beter en alerter met voldoende vocht … en wanneer je de tijd uit het oog verliest, dan zorgt het vele drinken er wel voor dat je af en toe moet recht staan en dan eens beweegt door naar de WC te wandelen :-). En ja opzettelijk heb ik water in deze titel gezet. Alcohol is not done onder serieuze muzikanten, wat de mythe ook mag zeggen. Een glas alcohol om in de sfeer te komen kan geen kwaad, maar je concentratie, leercapaciteiten en waarnemingen nemen af met elke slok!
- Enkele belangrijke gitaristen en hun grootste hits
- Elektrische, akoestische of klassieke gitaar kopen ?
- In welke volgorde moet ik mijn effectpedalen plaatsen op mijn pedalboard ?
- Playing music ain’t about winning … It’s about grooving – mythes & tips om gezond gitaar te oefenen
- Welke gitaar moet ik kopen als starter gitarist?